ОПОРА солідарна з народом Білорусі в його прагненні до вільних та чесних виборів. Системне порушення міжнародних стандартів та кращих практик організації виборів в Республіці Білорусь призвели до делегітимізації озвученого Центральною виборчою комісією результату голосування та переможця кампанії. Вибір влади країни – суверенне право її народу, а не кандидатів чи посадових осіб. Коли громадяни відчувають фальш у озвучених даних, або мають на руках докази невідповідності, непропорційності результатів електоральним настроям, мирний протест – це все, що залишається у виборців. Деградація системи виборів, відсутність плюралізму та конкурентного середовища не залишає іншого вибору громадянам, голос яких втратив свою силу через маніпуляції та відкриту протидію політичним правам і свободам, як виходити на акції протесту.
ОПОРА висловлює підтримку та захоплення діями непартійних спостерігачів, які змушені системно ризикувати, щоб зберегти власну незалежність та надавати за будь-яких умов об’єктивну оцінку та інформувати суспільство про хід і якість виборчого процесу. В ситуації, коли кампанія не закінчилась формальними термінами та процедурами, а переросла у стадію вуличних протестів, роль незалежних спостерігачів та медіа зростає, тому їх громадянський обов’язок продовжувати роботу з дотриманням відповідних стандартів. Ми вважаємо неприйнятними встановлені обмеження для спостерігачів та систематичні заходи протидії непартійному спостереженню, докази на підтвердження яких надані ініціативою ZUBR: 1988 фактів недопуску акредитованих спостерігачів на дільницях, 942 – обмеження прав спостерігачів, 209 фактів позбавлення акредитації чи видворення з приміщення для голосування. В умовах подальшого врегулювання поствиборчого конфлікту незалежне спостереження за виборами залишається ключовим знаряддям для підтримки та вдосконалення демократичних процесів.
Ми захоплюємось поміж іншими жінками Білорусі, які виходять на мирний протест, незважаючи на всі залякування і перепони. Важко переоцінити їх внесок у справі протидії демонстративному насильству та стримуванні репресій проти громадян.
Невиправдане та непропорційне насилля влади і міліції лише загострює політичний конфлікт, засобом розв’язання якого на цьому етапі може бути лише інклюзивний переговорний процес між сторонами.
Для початку справжнього внутрішнього суспільного діалогу в Білорусі важливо:
- припинити насилля правоохоронних органів проти мирних протестувальників;
- провести об’єктивне розслідування всіх випадків застосування сили проти громадян і притягнути винних до відповідальності;
- звільнити політичних в’язнів і створити умови для вільного політичного процесу.
Державі необхідно припинити ескалацію конфлікту, розуміючи, що будь-який лідер програє власному народу, який мобілізований несправедливістю.
ОПОРА вірить в силу громадянського суспільства і сподівається на демократичний розвиток Республіки Білорусь.
ОПОРА выказвае салідарнасць з беларускім народам
ОПОРА выказвае салідарнасць з беларускім народам у імкненні да вольных і сумленных выбараў. Сістэматычныя парушэнні міжнародных стандартаў і лепшых практык арганізацыі выбараў у Рэспубліцы Беларусь прывялі да дэлегітымізацыі абвешчаных Цэнтральнай выбарчай камісіяй вынікаў галасавання і пераможца кампаніі. Выбар улады краіны - суверэннае права народа, а не кандыдатаў і чыноўнікаў. Калі грамадзяне адчуваюць ілжывую інфармацыю ў агучаных дадзеных альбо маюць на руках сведчанні супярэчлівасці, несуразмернасці вынікаў з выбарчым настроем, мірны пратэст - усё, што застаецца для выбаршчыкаў. Дэградацыя выбарчай сістэмы, адсутнасць плюралізму і канкурэнтнага асяроддзя не пакідаюць іншага выбару для грамадзянаў, чый голас страціў сваю моц з-за маніпуляцый і адкрытага супрацьстаяння палітычным правам і свабодам, як выхадзіць на акцыі пратэсту.
ОПОРА выказвае падтрымку і захапленне дзеяннямі беспартыйных назіральнікаў, якія вымушаныя сістэматычна браць рызыкі, каб захаваць сваю незалежнасць і забяспечыць аб'ектыўную ацэнку і інфармаваць грамадства аб ходзе і якасці выбарчага працэсу. У сітуацыі, калі кампанія не скончылася фармальнымі тэрмінамі і працэдурамі, а перарасла ў стадыю вулічных пратэстаў, роля незалежных назіральнікаў і сродкаў масавай інфармацыі расце, таму іх грамадзянскі абавязак працягваць працаваць паводле адпаведных стандартаў. Мы лічым недапушчальнымі выкарыстоўваемыя абмежаванні для назіральнікаў і сістэматычныя меры супрацьдзеяння беспартыйнаму назіранню, пра што сведчыць ініцыятыва ЗУБР: 1988 выпадкаў недапушчэння акрэдытаваных назіральнікаў на выбарчыя ўчасткі, 942 выпадкі абмежавання правоў назіральнікаў, 209 выпадкаў пазбаўлення акрэдытацыі альбо выключэння з выбарчых участкаў. Ва ўмовах далейшага ўрэгулявання паслявыбарчага канфлікту незалежнае назіранне за выбарамі застаецца ключавым інструментам падтрымкі і паляпшэння дэмакратычных працэсаў.
Паміж іншым, мы захапляемся беларускімі жанчынамі, якія выходзяць на мірныя акцыі пратэсту, нягледзячы на ўсе запалохванні і перашкоды. Цяжка пераацаніць іх уклад у барацьбу з дэманстратыўным гвалтам і стрымліваннем рэпрэсій супраць грамадзянаў.
Неабгрунтаваны і непрапарцыйны гвалт улады і міліцыі толькі ўзмацняе палітычны канфлікт, які на дадзеным этапе можа быць вырашаны толькі шляхам інклюзіўнага перамоўнага працэсу паміж бакамі.
Каб пачаць сапраўдны ўнутраны грамадскі дыялог у Беларусі, важна:
- спыніць гвалт праваахоўных органаў супраць мірных пратэстоўцаў;
- правесці аб'ектыўнае расследаванне ўсіх выпадкаў прымянення гвалту супраць грамадзянаў і прыцягнуць вінаватых да адказнасці;
- вызваліць палітвязняў і стварыць умовы для вольнага палітычнага працэсу;
Дзяржава мае спыніць эскалацыю канфлікту, разумеючы, што любы лідар прайграе ўласнаму народу, які мабілізуецца з-за несправядлівасці.
ОПОРА верыць у моц грамадзянскай супольнасці і спадзяецца на дэмакратычнае развіццё Рэспублікі Беларусь.